«Килти ҫӳп-ҫапа та пӗлсе пуҫтарма пулать. Елчӗксем вара ку ӗҫе йӗркелесе ҫитереймен-ха. Пуҫтаракан организаципе килӗшӳ тунӑ ҫынсем тул ҫутӑлсанах ҫӳп-ҫап витрисене, хутаҫӗсене, миххисене урама кӑларса хураҫҫӗ, мӗншӗн тесен ятарлӑ урнӑсем, контейнерсем ҫук. Вӗсем вара ҫынсем пурӑнакан ҫуртсем, лавккасем умӗнче темиҫе сехет выртаҫҫӗ. Ҫак вӑхӑтра унта йытӑсем, чӑхсем чакаланаҫҫӗ, хутаҫсене тустараҫҫӗ, сапалаҫҫӗ, ҫӳп-ҫап урам тӑрӑх вӗҫет. Хӑш чух машина килменни те пулать. Ун чухне урамра хутаҫсемпе михӗсем 1-2 кун та выртаҫҫӗ», — пӗлтерчӗҫ паян Чӑваш халӑх сайтне вӑл тӑрӑхрисем.
«Ҫӳп-ҫап пуҫтаракан организаципе килӗшӳ туманнисенчен те укҫа сӑптӑрас тесе шутланӑ. Ҫак сӑлтавпа ял тӑрӑхӗнче список тунӑ: ҫуртра миҫе ҫын пропискӑра тӑрать, ҫавсенчен кашнинчен укҫа пуҫтармалла», — тенӗ ҫырура. Юлашкинчен калани пирки Чӑваш халӑх сайчӗ ҫакна уҫӑмлатмаллах тесе шухӑшлать. Ҫӳп-ҫапшӑн ҫын шутне кура укҫа пухасси ҫӗршывӗпех йӑлана кӗчӗ. Ку вӑл Елчӗкри йышӑну мар.
Ҫӳп-ҫап контейнерӗсем пулсан аванни каламасӑрах паллӑ. Шупашкар районӗнчи Янӑш ял тӑрӑхӗнче те контейнерсем ҫук.
Шупашкар районӗнчи Карачура ҫывӑхӗнче хӑрушӑ авари пулнӑранпа вӑхӑт иртрӗ. Йывӑр суранланса пульницӑна лекнӗ ҫынсен шӑпи еплерех-ши? Аса илтерер: авари юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче пулнӑ. Канашран Мускава кайма тухнӑ микравтобус ҫине самосвал кӗрсе кайнӑ. Водителе следстви вӑхӑтӗнче арестлеме йышӑннӑ.
Авари вырӑнӗнче 11 ҫын тӳрех вилнӗ. Тепӗр 6 ҫынна, суранланнӑскерсене, пульницӑна ӑсатнӑ. 5 ҫынна сиплесе киле янӑ ӗнтӗ. Шел те, тепӗр 1 ҫын пульницӑра куҫ хупнӑ. Ҫапла майпа авари 12 ҫыннӑн пурнӑҫне татнӑ.
Аварире вилнисен тӑванӗсене 250 пин тенкӗ тӳленӗ, суранланнисене вара – 50 пин тенкӗ.
Ӗнер, чӳк уӑхӗн 8-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнчи Коллеша ялӗнчи пӗвере арҫын виллине тупнӑ. Вӑл ҫав ялти ҫыннах пулнӑ. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн пресс-служби пӗлтерет.
Арҫын 58 ҫулта пулнӑ. Вӑл мӗнле вилнине халӗ уҫӑмлатаҫҫӗ. Ку енӗпе специалистсем ӗҫлеҫҫӗ ӗнтӗ.
Сӑмах май, ҫурла уйӑхӗнчи кӑтартусене илес тӗк, Чӑваш Енре 26 ҫын путса вилнӗ, вӗсенчен улттӑшӗ – ачасем.
Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче служба тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ чухне вилнӗ полицейскисене асӑнмалли кун. Мускавра Владимир Колокольцев пурнӑҫне панӑ полицейскисен амӑшӗсемпе тӗл пулнӑ. Вӗсен йышӗнче Шупашкар районӗнче ҫуралса ӳснӗ Леонид Пучковӑн амӑшӗ Галина Александровна та пулнӑ. Мускава пухӑннисем вилнӗ полицейскисене асӑнса пӗр минут шӑп тӑнӑ.
Леонид Пучков – полицин аслӑ сержанчӗ. Вӑл Шупашкар районӗнче патрульпе пост службин уйрӑм взводӗнче водительте ӗҫленӗ. Чӑваш арҫынни 2013 ҫулхи аванӑн 16-мӗшӗнче Чечняра пуҫ хунӑ. Ун чухне террорист хӑйне сирпӗтсе янӑ. Ҫав кун виҫӗ полицейски вилнӗ. Вӗсенчен иккӗшӗ – Чӑваш Енрен. Тепӗр тӑхӑр ҫын аманнӑ.
Леонид Пучковӑн арӑмӗ тата пӗчӗк ачи тӑлӑха юлнӑ. РФ Президенчӗн 2014 ҫулхи ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнчи Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн ӑна Паттӑрлӑх орденӗпе чысланӑ.
1978 ҫулта ҫуралнӑ, Шупашкар районӗнчи Ишлей ял тӑрӑхӗнче пурӑнакан хӗрарӑм 18 ҫул тултарман 4 ачине 700 пин тенкӗ алимент тӳлемен. Хайхискер унран хӑтӑлмалли мел тупнӑ: Камчаткӑна тарнӑ.
Анчах парӑмсенчен ниҫта та тарса пытанаймӑн: Петропавловск-Камчатский хулинчи суд приставӗсем ӑна тупнӑ, кун пирки Шупашкар районӗнчи суд приставӗсене пӗлтернӗ.
Хӗрарӑма парӑма парса татмалли пирки ӑнлантарнӑ. Вӑл Шупашкар районӗнчи приставсемпе телефонпа ҫыхӑннӑ, ҫитес вӑхӑтра унта пыма шантарнӑ.
«Сирӗн йытӑ ҫук-и?» — «Апла эпир сирӗн пата пыратпӑр», — шӳтлеҫҫӗ юлашки вӑхӑтра кӳкеҫсем.
Хӑйсен кӑмӑлсӑрланӑвне палӑртма темиҫе сӑнӳкерчӗк вырнаҫтарнӑ. Унта район центрӗнчи тӑхӑр хутлӑ ҫӗнӗ ҫуртсем патӗнчи коттеджсенчен пӗрин умӗнче хӑйсене хуҫа евӗр туякан ушкӑн сӑнарланнӑ. Пӗрре-иккӗ те мар. Ҫичӗ йытӑ. Хури те пур, хӑмӑрри те, ули те. Анчах вӗсен илемӗпе киленеймӗн. Хуҫасӑр ҫӳрекенскерсем хӑратмаллипех хӑратаҫҫӗ.
Кӳкеҫри Совет урамӗнчи 89-мӗш ҫурт патӗнчи ҫӳп-ҫап контейнерӗсене те вӗшле йытӑсем иленнӗ.
Хуҫаллисем те пуҫтахланаҫҫӗ. Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи «Кӳкеҫ поселокӗн общество канашӗ» страницӑра ӑратлӑ пӗр йытӑ теприне ҫурса тӑкнӑ видеона вырнаҫарнӑ. Тӑватӑ ураллин хуҫи хӑйӗн «тусне» урама ҫӑварлӑхламасӑр илсе тухнӑ. Кайран ҫеҫ, инкек хыҫҫӑн, арҫын хӑйӗн усал йыттине ҫавӑтса кайнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансем, ҫав шутра ял ҫыннисем те, йӑлари хытӑ каясшӑн малашне укҫа тӳлеме пуҫлӗҫ. Пӗр ҫын пуҫне 75 тенке яхӑн кӑларса хума тытӑнӑпӑр. Хулари е район центрӗсенчи хваттерсенче тӗпленнисем унччен те тӳленӗ-ха. Анчах ҫын пуҫне мар. Хваттер лаптӑкне кура.
Чӑваш Енӗн строительство министрӗ пулнӑ Владимир Михайлова ӗнер ӗҫрен хӑтарнине йӑлари хытӑ каяшсене турттарас енӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусем республикӑра татӑлса пӗтменнипе сӑлтавлакансем те пур. Чӑваш парламенчӗн депутачӗ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ Игорь Моляков каяша турттарасси ҫинчен ял ҫыннисемпе килӗшӳ туманнине палӑртнине «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат хыпарланинче тӗрӗсси пурах. Шупашкар районӗнчи Янӑш ял тӑрӑхӗнче, сӑмахран, йӑлари хытӑ каяша турттарма пуҫланӑ. Вӑл тӑрӑхрисем каланӑ тӑрӑх, юпа уйӑхӗнче икӗ хутчен тиесе кайнӑ. Анчах килӗшӗве чылайӑшӗ алӑ пусман. Тӗрӗсрех каласан, алӑ пусма сӗнмен. Хӑшӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, килсерен 75 тенке яхӑн тӳлемелле. Апла пулсан ку ыйтӑва вырӑнсенче уҫӑмлатса пӗтерменни, чӑн та, сисӗнет.
Паян, юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, IV ялти кинофестиваль вӗҫленет. Пилӗк кунлӑх кӑҫалхи мероприятие тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Чӑваш Енӗн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, фестивале темиҫе вырӑнта йӗркеленӗ. Савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ӑна юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Пархикассинчи информаципе культура центрӗнче уҫнӑ.
Ун хыҫҫӑн киномобиль ытти района ҫул тытнӑ. Етӗрне районӗнчи Хучашри пӗтӗмӗшле тӗп пӗлӳ паракан шкулта, Элӗк районӗнчи Юнтапари ифнормаципе культура центрӗнче, Муркаш районӗнчи Калайкассинчи А.Г. Николаев ячӗллӗ вӑтам шкулта пулса кино кӑтартнӑ.
Ктнофестиваль вӑхӑтӗнче «Мое чувашское дело» тата «И.Я. Яковлев ҫамрӑксен чӗринче» документлӑ фильмсене кӑтартнӑ. Вӗсене «Чӑвашкино» киностудире тата электрон документацин архивӗнче хатӗрленӗ.
Чӑваш Енре миҫе упа пурӑннине шутланӑ. Нумаях май – 20 кӑна. ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, упасен йышӗ пӗлтӗрхи пекех юлнӑ. Ун чухне те 20 чӗрчуна шута илнӗ.
Вӑрнар тата Шупашкар районӗсенче, ытти муниципалитетпа танлаштарсан, упа нумайрах: 5-шер пуҫ. Ҫавӑн пекех ҫак чӗрчунсем Улатӑр, Шӑмӑршӑ, Пӑрачкав, Ҫӗмӗрле районӗсенче пурӑнаҫҫӗ.
Палӑртмалла: хӑмӑр упана Чӑваш Енӗн Хӗрлӗ кӗнекине кӗртнӗ, ҫавӑнпа ӑна тытма юрамасть.
Паян Шупашкарти Пирогов урамӗнчи 6-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ психиатри пульницинчен обществӑшӑн хӑрушӑ пациент тухса тарнӑ. Ку 11 сехет тӗлнелле пулнӑ.
Атмалкин Александр Алекссевич унта суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн сипленнӗ. Вӑл 1991 ҫулта ҫуралнӑ, Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ поселокӗнче пурӑнать. Атмалкин А.А. 2010 ҫулта ҫаратнӑшӑн, вӑрланӑшӑн тата машина хӑваласа тарнӑшӑн судпа айӑпланнӑ.
Тухса тарнӑ арҫын 170 сантиметр ҫӳллӗш, ҫӳҫӗ хӗрлӗ сарӑ, кӗске. Хӑй ӗҫ тумне тӑхӑннӑ пулнӑ.
-9.7 °C